Lander Muñagorri Garmendia
Muxikako Finsa-Inama enpresa ixteko asmoa adierazi dio asteon zuzendaritzak langile batzordeari, arrazoi ekonomikoak aipatuz.
Muxikako Finsa-Inama enpresak ateak itxiko ditu urte amai
eran, 47 urteko ibilbidearen ondoren, langile batzordeak jakinarazi duenez. “Lana duen fabrika bat da”, Imanol Urlezaga batzordeko zuzendariaren hitzetan, baina lan egiteko baimenik ez duena. Izan ere, urte hasieran udalak jarduera baimena kendu zion enpresari, aurretik Eusko Jaurlaritzak ingurumen baimen bateratua (IBB) berritu ez ziolako.
Elkarrizketa ugari izan dira orduz geroztik Inamaren etorkizuna berriz bideratzeko, vaina enpresako arduradunek asteon jakinarazi diete langile batzordeko kideei egur aglomeratua egiten duen Finsa multinazionalak Muxikako lantegia itxi egingo duela. “Hemendik hiru astera enplegua erregulatzeko dosier bat aurkeztuko dutela jakinarazi ziguten”, zehaztu du Urlezagak. Baina oraindik ez dakite empresa nola itxiko duten. “Hori bai, guk ahal dugun guztia egingo dugu dosier hori gelditzeko”, Urlezagaren hitzetan.
Bileratik xehetasun gutxi eskuratu zuen langile batzordeak: “Enpresa arrazoi ekonomikoengatik itxiko dutela adierazi ziguten”. Urlezagaren iritziz, ordea, enpresak arrazoi horrekin estali egin nahi ditu jarduera baimena ez lortu izana. Horregaitik, baimen hori eskuratzeko konpromisoak hartu eta inbertsioak egin beharko lituzkeela uste du. “Baina hori ez zaie interesatzen”, dio. “Enpresarentzat merkeagoa baita jendea kalera botatzea, baldintzak hobetzeko inbertsioak egitea baino”.
Arrazoiak arrazoi, urte amaieran Inama itxiko balitz, 160 langile kalean geratuko lirateke, eta itxierak zeharka 600 langileri eragingo lioke. Kaleratze horiek "egoera dramatikoa” sortuko luketela dio Urlezagak, egun Inaman lan egiten duten gehienek 40 urtetik gora baitauzkate. Erabaki horrek, gainera, Urdaibaik egun duen egoera “are gehiago okertuko luke”
Informaziorik ez
Langileen batzordeak albistea ezagutarazi baldin badu ere, Muxikako Udalak ez du inongo baloraziorik egin enpresaren itxiera dela eta, “oraindik ez baitugu inongo informaziorik jaso”, Aitor Goldaraz alkatearen hitzetan. Hilaren 28an dira enpresako zuzendaritzarekin elkartzekoak, eta bertan itxieraren inguruko xehetasunen berri zuzenean jakitea espero du Goldarazek. Agintera joan den ekainean iritsi zen Bilduko hautagaia. Ordutik informazioa batzen eta kasua aztertzen aritu direla adierazi du, “lehen neurriak hartu ahal izateko egoera bertatik bertara ezagutu behar baikenuen”.
Inama enpresaren kutsaduraren aurka sortu zen SOS Muxika elkarteko kideek ere zuhurtasunez hartu dute albistea, oraindik ez dutelako informaziorik jaso. “Edozein modutan”, diote, “Inamak kutsatzen eta sekulako zarata sortzen jarraitzen du; oraindik zabalik dago, eta guri horrek axola digu”.
Leku aldaketa, ezerezean
Inama 1964an sortu zuten. Zurgindegia zen. Industrializatzeko urrats garrantzitsua, ordea, 1994an egin zuen. Urte horretan, azpiegiturak handitu zituen lehen aldiz: hektarea bat izan ostean, sei hektareako lantegia bihurtu zen. Urtebete geroago, bizilagunen kexak heltzen hasi ziren, enpresak isurtzen zuen kutsaduragatik eta sortzen zituen hots eta dardarengatik. 90eko hamarkadatik hona bizilagunek salaketa ugari jarri dituzte enpresaren aurka.
“Kutsadura hori guztia gutxitzeko, handitze proiektu bat aurkeztu zuen Inamak”, gogoratu du Urlezagak. Horretarako, enpresak inguruko baserrietako hainbat lur bereganatu zituen 2002. urtean. Era horretan, egun isurtzen dituen 120 miligramo sufre dioxidotik legeak baimentzen dituen 40 miligramotara igarotzeko hainbat iragazi jarriko zituela adierazi zuen zuzendaritzak. Baina proiektu hori atzera bota zuen.
“Enpresarentzat merkeagoa da langileak kaleratzea, inbertsioak egitea baino” IMANOL URLEZAGA Langile batzordeko zuzendaria.
“Oraindik ez dugu informaziorik jaso. Kasua aztertzen ari gara neurriak hartzeko” AITOR GOLDARAZ. Muxikako alkatea.
Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailak, proiektu hori egiteko lurzoruak nekazaritza interesekoak zirela arrazoituz.
Handitzeko aukerarik eduki ezean, empresa ixteko arriskua zegoen. Bizkaiko Diputazioak empresa lekuz aldatzea proposatu zuen. “Guri ideia interesgarria iruditu zitzaigun, eta baita gainerako aldeei ere, udalari, enpresari eta Jaurlaritzari”, Urlezagaren arabera. Proposamen hori eztabaidatzeko elkartu ziren udala, dipuatzioa, Jaurlaritza eta empresa; baina krisia etorri zen, eta proposamen hori indarra galduz joan da.
Alde horretatik, langile batzordeko zuzendariak adierazi du “engainatuta” sentitu dela. “Enpresako zuzendaritzarekin izan genuen azken bileran, esaterako, leku aldatzea hasierako proposamen bat besterik ez zela adierazi ziguten”, Urlezagaren hitzetan. Baina enpresaren jarrera ezezik, erakundeen utzikeria ere salatu du. “Alde guztiek helarazi dizkigute hitz politak, baina inork ez du ezer egin egoera honi irtenbidea emateko”. Orain, alde guztiei elkartzeko eskatu die, eta, erakundeei, berriz, ez dezatela onartu enpresak aurkeztu duen erregulazio dosierra.
Bien bitartean, langileek urriaren 14an hasi zituzten protestekin jarraituko dute, “gaia gizarteratzeko, bederen”. Astero, enpresaren kanpoaldean elkarretaratzeak egingo dituzte, eta urriko azken astelehenean Gernika-Lumon egingo den azoka berezian ere informazioa banatuko dute, “urte horietan guztietan gertatu den guztia herritar gisa azaltzeko”.
Horretaz gain, arazoa Bizkaiko Batzar Nagusietara eramango dute, Inamaren itxiera geldiarazteko. Eta, azkenik, Finsa multinazionalak Galizian duen egoitzara ere joango dira hainbat autobusetan, han haien ahotsa entzunarazteko. Edozein modutan, erabakia hartuta dagoela badaki Urlezagak, baina lanean jarraitzeko gogoa indartsuagoa dela dio.
